ၾသကာသ =ရွိခိုးပါရေစ၊ ကန္ေတာ့ပါရေစဟု အခြင့္ေတာင္းၿခင္းကို ၿသကာသ
ဟုေခၚသည္။ေလးနက္ေစလိုေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ထင္ရွားပ်ံ႕ႏွံ႕ေစလို
ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း ၾသကာသကို သံုးၾကိမ္ဆိုရပါသည္။
ကံသံုးပါး = ကာယကံၿဖင့္ၿပဳေသာအမွုကို ကာယကံ၊ ႏွုတ္ၿဖင့္ေၿပာေသာအမွုကို
ဝစီကံ၊ စိတ္ၿဖင့္ၾကံေသာအမွုကို မေနာကံဟုေခၚသည္။
ရတနာ = ႏွစ္သက္ၿမတ္ႏိုးအပ္ေသာေၾကာင့္ ရတနာဟုေခၚပါသည္။
ဘုရား = တရားဥႆံု အလံုးစံုကို အကုန္အစင္ သိၿမင္ေတာ္မူေသာေၾကာင့္ ဘုရား
ဟုေခၚပါသည္။
တရား = အပါယ္ဆင္းရဲ သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမက်ေရာက္ေအာင္ဆြဲေဆာင္တတ္ေသာ
ေၾကာင့္ တရားဟုေခၚပါသည္။
သံဃာ = အယူသီလ တူမွ်ၿခင္းၿဖင့္ ေပါင္းစုဖြဲ႕စည္းထားေသာေၾကာင့္ သံဃာဟု
ေခၚပါသည္။
အရိုအေသ = ကိုယ္၊ ႏွုတ္၊ စိတ္သံုးပါးတို႕ၿဖင့္ ညြတ္တြားကိုင္းရွိုင္းၿခင္း။
အေလးအၿမတ္ = တကယ္အဟုတ္ စိတ္ပါပါႏွင့္ ေလးစားၿမတ္ႏိုးၿခင္း။
ရွိခိုး = ရွိခိုးၿခင္းမွာ ကိုယ္ၿဖင့္ရွိခုိးၿခင္း၊ႏွုတ္ၿဖင့္ရွိခုိးၿခင္း၊စိတ္ၿဖင့္ရွိးခိုးၿခင္းဟူ၍ သံုး
မ်ိဳးရွိသည္။ကိုယ္ၿဖင့္ရွိခိုးၿခင္းဆိုသည္မွာ ရတနာသံုးပါး၊ မိဘ၊ ဘိုးဘြား၊ ဆရာသမား
တို႕၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို အာရံုၿပဳ၍ ထိၿခင္းငါးပါးၿဖင့္ ရွိခိုးၿခင္းကို ေခၚသည္။ႏွုတ္ၿဖင့္
ရွိခိုးၿခင္းဆိုသည္မွာ ရတနာသံုးပါး၏ဂုဏ္ပုဒ္မ်ားကို ႏွုတ္ၿဖင့္ထုတ္ေဖာ္၍ ရြတ္ဆိုၿခင္း
ကိုေခၚပါသည္။စိတ္ၿဖင့္ရွိခုိးၿခင္း ဆိုသည္မွာ ရတနာသံုးပါးတို႕၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို စိတ္
ထဲမွာ အဖန္တလဲလဲ ေအာက္ေမ့ၿခင္းကို ေခၚပါသည္။(ေၿခ၊ လက္၊ နဖူး၊ တံေတာင္၊
ဒူး = ထိၿခင္းငါးပါး)
ပူေဇာ္ = ပစၥည္းၿဖင့္ပူေဇာ္ၿခင္း၊ တရားၿဖင့္ပူေဇာ္ၿခင္းႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။
ဖူးေၿမာ္ = ပကတိမ်က္စိၿဖင့္ ဖူးေၿမာ္ၿခင္း၊ အသိဉာဏ္မ်က္စိၿဖင့္ဖူးေၿမာ္ၿခင္း။
မာန္ေလွ်ာ့ = မိမိသႏာၱန္ရွိေသာ မာန္မာနတရားမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ဖယ္ရွားၿခင္း(ရတနာ
သံုးပါးကို ၿမင့္ၿမတ္ရာ၌ ထားၿခင္း)ကို မာန္ေလွ်ာ့သည္ဟုေခၚပါသည္။မာန္ေလွ်ာ့ၿခင္းကို
နိဝါတမဂၤလာဟု မွတ္ပါ။
ကန္ေတာ့ = အၿပစ္ရွိက ခြင့္လႊတ္ေတာ္မူပါသည္ဟု ဝန္ခ်ေတာင္းပန္ၿခင္းကို ကန္ေတာ့
သည္ဟုေခၚသည္။အၿပစ္ရွိ၍ ကန္ေတာၿခင္း၊ ကုသိုလ္ရလို၍ ကန္ေတာ့ၿခင္းဟုႏွစ္မ်ိဳးရွိ
သည္။(ကန္ေတာ့ ဆိုသည္မွာ အကုိလ္ကိုကန္ေက်ာက္၍ ကုသိုလ္ကို ေတာာ့၊ ယူၿခင္းကို
ဆိုလိုသည္။)
အပါယ္ = ခ်မ္းသာကင္း၍ ကုသိုလ္ေကာင္းမွုၿပဳခြင့္မရေသာအရပ္ကို အပါယ္ဟုေခၚသည္။
ကပ္ = ငတ္မြတ္ေဘး၊ လက္နက္ေဘး၊ ေရာဂါေဘးတို႕ေၾကာင့္ပ်က္စီးၿခင္းကို ကပ္ဟုေခၚသည္။
ရပ္ၿပစ္ = မဂ္၊ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို မရႏိုင္သည္ကိုစြဲ၍ ရပ္ၿပစ္ဟုေခၚသည္။(ရွစ္ပါးရွိသည္)
ရန္သူ = ေရ၊ မီး၊ မင္း၊ ခိုးသူ၊ အေမြခံအေမြဆိုး။
ဝိပတၱိ = ေဖာက္ၿပန္ခ်ြတ္ယြင္းၿခင္းကို ဝိပတၱိဟုေခၚသည္။
ဗ်သန = ေဆြမ်ိဳး၊ ဥစၥာ၊ ေရာဂါ၊ အယူ၊ အက်င့္ပ်က္စီးၿခင္းကို ဗ်သနဟုေခၚသည္။
မဂ္ = နိဗၺာန္သို႕ေရာက္ေၾကာင္းၿဖစ္ေသာ တရားလမ္းကို မဂ္ဟုေခၚသည္။
ဖိုလ္ = မဂ္၏အက်ိဳးတရားကို ဖိလ္ဟုေခၚသည္။
နိဗၺာန္ = ရာဂ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတို႕၏။ ကင္းရာ ၿငိမ္းေအးမွုဓာတ္သေဘာကို နိဗၺာန္ဟုေခၚသည္။
နေမာ တႆ = ဘုရားကို ရိုေသေလးစားၿခင္း အစဥ္အလာကို ထိန္းသိမ္းၿခင္းအေနၿဖင့္ နေမာတႆ
ကိုသံုးေခါက္ရြတ္ဆိုရသည္။
No comments:
Post a Comment